BASINA VE KAMUOYUNA

                        Hayvan haklarının korunması alanında faaliyette bulunan sivil toplum kuruluşları ile baroların hayvan hakları komisyonlarının etkili çalışmaları sonucunda, hayvan haklarını koruma konusunda yetersiz ve hayvan hakları anlayışından uzak olan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nda değişiklik yapılması amacıyla mecliste bir süredir çalışmalar yapılmaktadır.

                        Bu çalışmalar esnasında, hayvan hakkı savunucuları, meslek odaları, barolar, bakanlıklar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları da kanun tasarısı ve kanun teklifleri üzerinde görüş bildirmiştir. Bu görüşlerle birlikte, baroların hayvan hakları komisyonlarının biraraya gelerek hazırladığı metin, değişiklik önerisi olarak alt komisyona sunulmuştur. Bu öneriler taslak metinde dikkate alınmış ancak nihai metinde bu önerilere hiç yer verilmemiştir.

                        5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, mevcut haliyle son derece dar, insan odaklı,  hayvanların yaşama hakkına saygı duymayan, hayvanlara yönelik şiddete sessiz kalan,  yetersiz bir kanundur. Bu kanundaki, bazı maddelerin tamamen çıkartılması, bazı maddelerde önemli ölçüde değişiklik yapılması ve yeni bazı maddelerin eklenmesi gerekmektedir.

                        Amacına uygun bir Hayvan Hakları Kanunu için baroların ortak çalışması ile hazırlanan önerilerde özetle;

-          Tanım ve adlandırmaların doğru yapılarak öncelikle kanunun isminin''Hayvan Hakları Kanunu''olarak değiştirilerek, kanunda hayvanların duygu ve algıya sahip olan birer canlı varlık olduğunun belirtilmesi, hayvanı mal olarak tanımlayacak hiçbir maddeye yer verilmemesi, süs hayvanı teriminin kullanılmaması gerektiği,

-          Bakanlık olarak Hayvan Hakları Bakanlığının kurulması ve tanıma eklenmesi gerektiği,

-          Sahipsiz Hayvanlar Doğal Hayat Parkı tanımının ve buna dair hususların metinden çıkarılması gerektiği,

-          5237 sayılı Türk Ceza Yasası'nda düzenleme yapılarak hayvanlara karşı işlenen suçların bu kapsama alınması gerektiği,

-         "Hayvanların yaşam hakkına saldırıda bulunmak, işkence yapmak, hayvanların bedensel sağlığını olumsuz yönde etkileyecek fiillerde bulunmak, cinsel taciz veya tecavüz fiillerinde bulunmak, dövmek, dövdürmek, onları terk etmek" ve

"Hayvanların ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyecek fiillerde bulunmak, aç veya susuz bırakmak, gereken sağlık kontrollerini aksatmak, tedavilerini yaptırtmamak, yaşayabileceği alanlar dışında hayvan beslemek, sahibi olduğu ve bakımını üstlendiği hayvanlarla ilgilenmemek, gücünü aşan şekilde iş veya hizmetlerde kullanmak" şeklinde belirtilen fiillerin işlenmesi halinde hapis cezaları düzenlenmesi gerektiği,

-          Mevcut kanunda belirtilen hayvan satış yerlerinde akvaryum canlıları, kafes kuşları ve küçük kemirgenler dışındaki hiçbir hayvan türünün bu yerlerde üretilemeyeceği, satılamayacağı, sahiplendirilemeyeceği, hediye ve takas edilemeyeceği ile meskenlerde hayvan besleyen kişilerin de ticari amaç güderek hayvanları üretmesinin ve satmasının yasaklanmasının gerektiği,

-          Hayvanların sahiplenilmesi konusunda sahiplenecek kişilere uygulanabilir ödevler yüklenmesi gerektiği ve bu ödevlere uymayanlara yaptırım uygulanması, hayvanların terk edilmesinin engellenmesi ile bu konuda caydırıcı yaptırımlar uygulanması gerektiği,

-          Kanunda sahipsiz olarak tanımlanan hayvanların kamu güvencesi altında olduğu kabul edilerek, kamu kurum ve kuruluşlarına sorumluluk yükleyen düzenlemeler yapılması gerektiği,

-          Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların öldürülmesinin yasaklanması, hayvan deneylerinin açıkça yasaklanması gerektiği,

-          Hayvanların doğasına, vücut ve ruhsal bütünlüğüne aykırı eğitim verilmesi ile onları dövüştürmek, boğuşturmak, yarıştırmak ve güreştirmenin yasaklanması gerektiği,

-          Tıbbi zorunluluk dışında, hayvanların cerrahi müdahaleye tabi tutulmasının önlenmesi gerektiği,

-          Hayvan bakımevlerinin kamera sistemleriyle izlenerek, kayıt altına alınması zorunluluğunun getirilmesi, hayvansever ve gönüllülerin denetim mekanizmasına katılacağı şekilde düzenleme yapılması, denetim amacıyla tutulan kayıtların kamuya açık hale getirilmesi ile bu kayıtların ilgili idarelerin web sitesinde yayınlanması gerektiği,

-          Kanunun trafik kazaları başlıklı maddesine "sahipsiz hayvanların tedavi masrafları trafik sigortası tarafından karşılanır" ibaresinin eklenmesi gerektiği,

-          Hayvanat bahçelerinin acilen kapatılması gerektiği,

-          Evlerde hayvan beslenmesine ilişkin yönetim planı gerekçe gösterilerek yapılan yasaklamaların ortadan kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır.

Ancak, değiştirileceği konusunda uzlaşılan konuların hiç birisi nihai değişiklik metnine alınmamış, yüzü aşkın kurum ve kuruluşun önerileri yok sayılmıştır. Meclis Çevre Alt Komisyonu'nun en son yapılan toplantısında, vekiller tarafından hazırlanan metinler, verilen son dakika önergeleriyle tekrar kırpılarak, rapor haline dönüştürülmüş, sonuç olarak bu toplantıların usulen yapıldığı ortaya çıkmıştır. 

Buna rağmen, hayvan hakları alanında çalışan sivil toplum kuruluşları ile barolar olarak 19.06.2014 tarihinde yapılacak toplantıya katılarak itirazlarımız dile getirip, kanunun gerçek anlamda hayvan haklarını savunan bir kanun olması konusunda ısrarcı olacağımızı kamuoyuna duyururuz. Saygılarımızla... 18.06.2014