TBB'nin 8-9 Ocak 1971 tarihli IV. Genel Kurulu'nda
kabul edilmiş ve 26 Ocak 1971 tarihli TBB Bülteni'nde yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
I- Genel
Kurallar
1- Türk avukatları baroların ve Türkiye Barolar Birliği#8217;nin
bağımsızlığı gereğine inanmışlar ve bu konuda kendilerine gerek
kişi, gerek kuruluş olarak düşen görevleri başarma kararına
varmışlardır.
2- Mesleki çalışmasında avukat bağımsızlığını korur; bu
bağımsızlığı zedeleyecek iş kabulünden kaçınır.
3- Avukat mesleki çalışmasını kamunun inancını ve mesleğe güvenini
sağlıyacak biçimde ve işini tam bir sadakatle yürütür.
4- Avukat, mesleğin itibarını zedeleyecek her türlü tutum ve
davranıştan kaçınmak zorundadır. Avukat özel yaşantısında da buna
özenmekle yükümlüdür.
5- Avukat yazarken de, konuşurken de düşüncelerini olgun ve
objektif bir biçimde açıklamalıdır. Mesleki çalışmasında avukat
hukukla ve yasalarla ilgisiz açıklamalardan kaçınmalıdır.
6- Avukat iddia ve savunmanın hukuki yönü ile ilgilidir. Taraflar
arasında anlaşmazlığın doğurduğu düşmanlıkların dışında
kalmalıdır.
7- Avukat salt ün kazandırmağa yönelen her türlü gereksiz
davranıştan titizlikle kaçınmalıdır.
a- Avukat, yalnız adres değişikliğini reklam niteliğini
taşımayacak biçimde ilan yolu ile duyurabilir.
b- Avukatın başlıklı kağıtları, kartvizitleri büro levhaları
reklam niteliği taşıyabilecek aşırılıkta olamaz.
c- Avukat telefon rehberinde meslekler kısmında adres
yazdırabilir. Bunun dışında faklı büyüklükte harflere, ya da ilan
niteliğinde yazılara yer verdiremez.
ç- Ortak büro kuran avukatlar büronun reklam aracı olmamasına,
hukuk bürosu olma niteliğini yitirmemesine dikkat ederler.
8- Avukat kendine iş sağlama niteliğindeki her davranıştan
çekinir.
9- Avukat, kanunen bulunduğu başkaca mevki ve olanaklarının
mesleki çalışmalarına etkili olmamasına dikkat eder.
Avukat mesleki çalışma dışında kişisel anlaşmazlıklarda avukatlık
sıfatının özelliklerinden yararlanamaz.
10- Avukat, aynı dava için birbirine karşıt isteklerde
bulunamaz.
11- Avukat, Türkiye Barolar Birliğince kabul olunan meslek
dayanışma ve düzen gereklerine uygun davranmak zorundadır.
12- Avukat, barosunun görevin vakarına uygun biçimde tutulmasına
çaba gösterir.
13- Uzunca bir süre bürosundan uzak kalmak zorunda bulunan avukat,
işlerine bakacak, müvekkillerini kabul edecek meslektaşının adını
barosuna bildirir.
14- Avukat meslek kuruluşlarınca verilen görevleri haklı sebepler
dışında, kabul etmek zorundadır.
15- Mesleki çalışmasından ötürü aleyhine açılan dava layihasının
bir örneğini avukat barosuna verir. Baronun hukuki
anlaşmazlıklardaki arabuluculuk teklifini kabul etmek
zorundadır.
16- Avukat kendisiyle ilgili her türlü belgeleri baroda görmek
hakkını haizdir.
II- Yargı Organlarıyla Ve Adli Merciilerle
İlişkiler
17- Hakim ve savcılarla ilişkilerinde avukat hizmetin
özelliklerinden gelen ölçülere uygun davranmak zorundadır. Bu
ilişkilerde karşılıklı saygı esastır.
18- Avukat daha önce hakim, savcı, hakem ya da başka resmi bir
sıfatla incelediği işte görev alamaz.
19- Hakim ve savcı ile hısımlık ya da evlilikten gelen engelleri
gösteren kanun hükmünde yazılı derece dışında kalan hısımlıklar ve
başkaca yakınlıklarda avukat meslek onuruna en uygun biçimde
takdirini kullanır.
20- Avukatlar ve Avukat Stajyerleri mesleğe yaraşır bir kılık ve
kıyafetle başları açık olarak mahkemelerde görev yaparlar.
Duruşmalara Türkiye Barolar Birliğince şekli saptanmış cübbe ile ve
temiz bir kıyafetle çıkarlar. Erkek Avukatlar iklim ve mevsim
koşullarının elverdiği ölçüde kravat takarlar. (1)
21- Avukat duruşmayı terkedemez. Ancak kişisel veya meslek
onurunun zorunlu kıldığı hallerde duruşmalardan ayrılabilir. Bu
durumda avukat derhal baroya bilgi verir.
22- Avukat savunma için zorunlu olmadıkça davanın uzaması sonucuna
varacak isteklerden kaçınır.
23- Hakimin reddi, savcıların ve başkaca adalet görevlilerinin
reddi veya şikayet edilmesi konusunda ve genellikle konuşmalarında
ve yazılarında avukat, kanunun gerektirdiği gerekçeleri amacı
aşmayacak biçimde açıklar.
Red veya şikayet dileklerinin bir örneği de baroya verilir.
24- Avukat ilerde tanık olarak dinlenecek kimselerden istisnai
olarak bazı hususları öğrenmek mecburiyetinde kalmış olursa onları
etkilemiş olma şüphesi altına düşmekten kaçınmalıdır. Avukat
tanıklara tavsiyelerde bulunamaz, ne şekilde tanıklık edecekleri
veya hakim önünde nasıl hareket edecekleri hakkında talimat
veremez.
25- Avukat, mahkeme kalemlerinde, icra dairelerinde ve her türlü
merciilerde çalışan görevlilerle olan ilişkilerinde de meslek
onuruna ve ağırbaşlılığına uygun tutum ve davranışlarını
korur.
III- Meslektaşlar Arası Dayanışma ve
İlişkiler
26- Hiçbir avukat, bir meslektaşının mesleki tutum ve davranışları
hakkındaki düşüncelerini kamuoyuna açıklayamaz. Bu yoldaki
şikayetlerin mercii yalnız barolardır.
27- Hiçbir avukat, herhangi bir meslektaşı özellikle hasım vekili
meslektaşı hakkında küçük düşürücü nitelikteki kişisel görüşlerini
ve düşüncelerini açıkça belirtemez.
Bir avukat başka bir avukata karşı asil ya da vekil sıfatıyla
takip edeceği davayı kendi barosuna bir yazı ile bildirir.
Bu kural, bilgi verme yükümlülüğü ile bağlı olarak baroların ve
Türkiye Barolar Birliğinin üçüncü şahısları aleyhine veya üçüncü
şahısları Barolar ve TBB aleyhine açacağı davalar içinde
geçerlidir. (2)
Resmi ya da özel kuruluşlarda bağımlı olarak birlikte çalışan
avukatlar, kadro görevleri ne olursa olsun, adalet ve eşitlik
ilkelerinden ayrılmamağa ve iş dağıtımı, denetimi ve her türlü iş
ilişkilerinde meslek dayanışmasına ve onuruna uymayan
davranışlardan kaçınmaya özen göstermekle yükümlüdürler. (3)
28- Bir başka baro bölgesinde ilk kez bir davaya giden avukat o
yer baro başkanına nezaket ziyaretinde bulunmaya gayret eder.
29- Bir meslektaşının ölümü veya başkaca nedenlerle baro
başkanınca görevlendirilen avukat kabul edilebilir bir neden
göstermeksizin bu görevi reddedemez.
30- Mesleki çalışmada avukatlar arasında usule ilişkin işlemlerde
ve dosya incelemelerinde dayanışma gereği sayılabilecek yardımlar
ve kolaylıkları esirgemezler.
Duruşmaya geç kaldığı için hakkında gıyap kararı alınan avukat
hemen gelmişse, diğer taraf vekili olan avukat gıyap kararının
kaldırılmasını veya düzeltilmesini istemek zorundadır.
Bir başka yerdeki duruşmasına mazereti nedeniyle gidemeyen avukat,
karşı taraf avukatı bir başka yerden geliyorsa mazeretini önceden
meslektaşına bildirmelidir.
Avukatlar arasında özeldir; kaydı taşıyan yazışmalar yazanın
rızası alınmadan açıklanamaz.
31- Avukat hasım tarafından ancak avukatı ile görüşebilir.
(Hasmının avukatı yok ise) avukatın hasımla teması zorunlu
sınırlar içinde kalır. Hasım tarafla her temasından sonra avukat
müvekkiline bilgi verir.
32- Avukat, dava türü ve usulü ne olursa olsun mahkemeye verdiği
layiha ve önemli belgelerin birer örneğini (istenmesede) karşı
taraf vekili meslektaşına verir.
33- Yanına stajyer almayı kabul eden avukat, stajyerlerin iyi
yetişmesi için gerekli dikkati ve ilgiliyi gösterir ve olanaklarını
hazırlar.
IV- İş Sahipleriyle İlişkiler
34- Avukat müvekkiline davanın sonucu ile ilgili hukuki görüşünü
açıklayabilir. Fakat bunun bir teminat olmadığını özellikle
belirtir.
35- Avukat aynı davada birinin savunması öbürünün savunmasına
zarar verebilecek durumda olan iki kişinin birden vekaletini kabul
etmez.
36- Bir anlaşmazlıkta taraflardan birine hukuki yardımda bulunan
avukat yararı çatışan öbür tarafın vekaletini alamaz, hiçbir hukuki
yardımda bulunamaz.
Ortak büroda çalışan avukatlar da, yararları çatışan kimseleri
temsil etmemek kuralı ile bağlıdırlar.
37- Avukat meslek sırrı ile bağlıdır.
a- Tanıklıktan çekinmede de bu ölçüyü esas tutar.
Avukat davasını almadığı kimselerin başvurması nedeniyle öğrendiği
bilgileride sır sayar. Avukatlık sırrının tutulması süresizdir,
meslekten ayrılmak bu yükümü kaldırmaz.
b- Avukat, yardımcılarının, stajyerlerinin ve çalıştırdığı
kimselerin de meslek sırrına aykırı davranışlarını engelleyecek
tedbirler alır.
38- Avukat kendisine teklif edilen işi gerekçe göstermeden de
reddedebilir. Takdirine esas olan nedenleri açıklamak zorunda
bırakılamaz.
Avukat zamanının ve yeteneklerinin erişemediği bir işi kabul
etmez.
Avukat davayı almaktan ve kovuşturmaktan çekinme hakkını
müvekkiline zarar vermeyecek biçimde kullanmağa dikkat
edecektir.
39- İş sahibi anlaşmayı yaptığı avukattan sonra ikinci bir avukata
da vekalet vermek isterse ikinci avukat işi kabul etmeden önce ilk
vekalet verilen avukata yazıyla bilgi vermelidir.
40- Avukat kesin olarak zorunlu bulunmadıkça müvekkili adına
açıklamada bulunamaz. Açıklamalarda adalete etkili olmak amacı
güdülemez.
41- Avukat baktığı davada görevini savsıyarak, ya da kötüye
kullanarak, müvekkili zararına kendisine bir yarar
sağlayamaz.
42- Avukat işle ilgili giderleri karşılamak üzere avans
isteyebilir. Avansın işin gereğini çok aşmamasına, avanstan yapılan
harcamaların müvekkile zaman zaman bildirilmesine ve işin sonunda
avanstan kalan paranın müvekkile geri verilmesine dikkat
edilir.
43- Müvekkil adına alınan paralar ve başkaca değerler
geciktirilmeksizin müvekkile duyurulur ve verilir.
Müvekkille ilgili bir hesap varsa uygun sürelerde durum yazıyla
bildirilir.
44- Avukat müvekkilinden meslektaşlarına yönelecek sataşmaları
önlemeye çalışır; gerekirse vekillikten çekilebilir.
45- Avukat hapis hakkını alacağı ile oranlı olarak
kullanabilir.
46- Adli Müzaheretle görülen işler, başkaca işlere gösterilen
özenle yürütülür.
47- Ücret davası açacak avukat önce baro yönetim kuruluna bilgi
verir. Bu konuda baro yönetim kurulunun görüşünü bildirme yetkisi
vardır.
V- Avukatların Barolarla ve TBB İle İlişkileri
48- Baro Başkanlığı, Baro Yönetim ve Disiplin Kurulu üyelikleri
ile Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı, Yönetim Kurulu üyeliği,
Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Başkanlığı ve üyeliği
görevleri bir kişide birleşemez.
VI- Yürürlük, Uygulama Alanı
49- Yukarıdaki meslek kurallarının sürekli gelişimini sağlamak
üzere Barolar, Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna gündeme
ilişkin hükümlere uyma şartı ile yeni teklifler getirebilir.
50- Yukarıda yazılı meslek kuralları Türkiye Barolar birliğinin
8-9 Ocak 1971 tarihli IV Genel Kurul Toplantısında kabul edilmiş ve
Türkiye Barolar Birliğini 8-9 Ocak 1971 tarihli IV Genel Kurul
Toplantısında kabul edilmiş ve Türkiye Barolar Birliği Bülteninde
yayımı tarihinde yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.
DİPNOTLAR
(1) Türkiye Barolar Birliği'nin 27-28 Mayıs 1989 tarihinde Giresun'da yapılan XX. Olağan Genel Kurul kararıyla değişik metin
(2) Türkiye Barolar Birliği'nin 12-13-14 Ocak 1978 tarihinde Ankara'da yapılan XI. Genel Kurulu'nda kabul edilmiştir.
(3) Türkiye Barolar Birliği'nin 10-11-12 Ocak 1980 tarihinde Ankara'da yapılan XIII. Genel Kurulu'nda kabul edilmiştir.