BASINA VE KAMUOYUNA 

Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve bağlantı yolları dahil) Otoyolu Projesi İle ilgili olarak 25.02 2011 günü kamuoyuna yaptığımız açıklamada; Başbakanlık ve Karayolları Genel Müdürlüğünün (KYGM) , Otoyol Projesi'ne, ÇED (Çevre Etki Değerlendirmesi) yapılmaksızın HUKUKA AYKIRI olarak başlanıldığını belirterek, Çevre Kanunu 10. maddesine ve Uluslararası Çevre Koruma Sözleşmelerine aykırı bu duruma dikkat çekilmiştir. 

Başbakanlık ve KYGM bu projenin 7 Şubat 1993 tarihinden önce yatırım programına alındığını ve bu nedenle ÇED Yönetmeliğinin Geçici 3.maddesi uyarınca ÇED kapsamında olmadığını iddia etmiş ve hukuka aykırı olarak temel atma törenleri düzenlemiştir. 

Oysa Yönetmeliğin Geçici 3. maddesinin yürütmesi 7.10.2010 tarihinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu tarafından durdurulmuştur. Bu karar ardından dosyayı esastan görüşen Danıştay 6. Dairesi 02.02.2011 tarih ve 2008/8999 E. ve 2011/165 K. sayılı kararı ile geçici 3. Maddenin İDDK kararındaki gerekçeler ile iptaline karar vermiştir. Bunun üzerine Başkanlığımız, Çevre Bakanlığına başvurarak söz konusu otoyol hakkında Çevresel Etki Değerlendirme sürecinin başlatılması talep etmiştir. 

Ancak, siyasi iktidarların ''yargı kararlarının arkasına dolanma ve yargıyı etkisizleştirme operasyonu'' bu olayda da hayata geçirilmiş ve Bakanlık bu defa 14.04.2011 tarihinde ÇED Yönetmeliğinde yeni bir düzenleme yapmak suretiyle muafiyet kapsamını 2015 tarihine kadar koşulsuz uzatmıştır. Böylece Çevre Bakanlığı'nın son Yönetmelik değişikliği operasyonu ile ,Gebze-İzmir otoyol projesini, ÇED uygulamasından muaf tutmakla projenin önündeki ÇED engelini ortadan kaldırmıştır. 

Oysa bu tip büyük inşaat projelerinde mutlaka ÇED yapılması ve ÇED sürecinde yol güzergâhında bulunan yurttaşların görüş ve onaylarının alınması ve ayrıca Akademi dünyası ile Meslek Odalarının katılımının sağlanması gerekmektedir. Söz konusu projenin inşaat ve işletme aşamalarında, İstanbul'dan başlamak üzere Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa ve İzmir güzergâhında bulunan illerin tarım ve sulak alanlarına, ormanlık ve zeytinliklere, biyolojik çeşitliliğine, hava, su ve toprağına etkileri olacağı tartışmasızdır. 

1982 tarihinde çıkarılan Çevre Kanunu'nun 10. Maddesi "gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum kuruluş ve işletmeler bir "çevresel etki değerlendirme raporu" hazırlarlar. Bu raporda çevreye yapılabilecek tüm etkiler göz önünde bulundurularak çevre kirlenmesine sebep olabilecek atık ve artıkların ne şekilde zararsız hale getirilebileceği ve bu hususta alınacak önlemler belirtilir." şeklindedir. 

Çevre Kanununun amir düzenlemeleri uyarınca 6 ay içinde çıkarılması gereken ÇED Yönetmeliği, çeşitli lobilerin baskısı ile ancak 10 sene sonra, 1993 yılında çıkarılabilmiştir. Çevre Bakanlığı ve bazı yatırımcı devlet kurumları, bu Yönetmeliğe tahammül edememiş ve sürekli olarak ÇED uygulamasından kaçma ve muafiyete sığınma stratejisi izlemişlerdir. Böylece sistematik biçimde Anayasanın 56.cı maddesini ihlal etmişlerdir.

Bu nedenlerle, HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜN yaşama geçirilmesi ve yargı kararı uyarınca çevresel etki değerlendirme sürecinin başlatılması ve bu suretle doğanın korunması amacıyla Baromuz tarafından Danıştay 14.Dairesi nezdinde Çevre ve Orman Bakanlığı aleyhine 26.05.2011 tarihinde dava açılmıştır. 

Bu davada; Gebze- İzmir otoyolu projesi için ÇED sürecinin başlatılması talebimize Bakanlık tarafından verilen ÇED'e gerek olmadığına ilişkin olumsuz idari işlem ile bu işleme dayanak 14.04.2011 Tarih ve 27905 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin geçici 3. maddesinde değişiklik yapan ÇED Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına ilişkin Yönetmelik'in 1. maddesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edilmiştir. Ayrıca bu dava, otoyol güzergâhında bulunan İstanbul, Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa Baro Başkanlıkları ile Çevre Mühendisleri Odası ve Peyzaj Mimarları Odası Genel Merkezlerine de ihbar edilmiştir. 

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.31.05.2011

                                                                   İzmir Barosu Başkanı

                                                                  Avukat Sema PEKDAŞ